EFQM ve Kalite Yönetimi Perspektifinden Psikolojik Güvenlik

Psikolojik güvenlik, EFQM Mükemmellik Modeli’nin özünde yer alan sürdürülebilir başarı anlayışının temel yapı taşlarından biridir. Çünkü EFQM, yalnızca süreçlerin ve sonuçların değil; bu sonuçları üreten insanların, kültürün ve liderlik yaklaşımının bütüncül olarak ele alınmasını esas alır. Bu bağlamda psikolojik güvenlik, kurumların performansını doğrudan etkileyen stratejik bir yönetim unsurudur.
Psikolojik olarak güvenli bir çalışma ortamı; çalışanların düşüncelerini özgürce ifade edebildiği, hata yapmanın öğrenme fırsatı olarak görüldüğü ve geri bildirimin cezalandırıcı değil geliştirici bir araç olarak kullanıldığı bir kültürü ifade eder. EFQM Modeli’nin özellikle Liderlik, Kurum Kültürü ve Değerler, Paydaşlarla Etkileşim ve Performansın Dönüştürülmesi kriterleri, bu güven ortamının inşasında belirleyici rol oynar.
EFQM bakış açısında liderler; korku kültürünü besleyen değil, güven iklimini oluşturan kişilerdir. Şeffaflık, katılımcılık, hesap verebilirlik ve etik davranış, yalnızca yönetsel tercihler değil; kurumsal mükemmelliğin vazgeçilmez koşullarıdır. Çalışanlara eşit mesafede duran, liyakati esas alan ve adalet duygusunu güçlendiren yönetim anlayışı, psikolojik güvenliğin kurumsallaşmasını sağlar.
Kalite yönetimi açısından psikolojik güvenlik; sürekli iyileştirme, yenilikçilik ve kurumsal öğrenme için olmazsa olmazdır. Çalışanların hata bildiriminden, süreç aksaklıklarını dile getirmekten ya da riskleri görünür kılmaktan çekindiği bir ortamda gerçek kalite gelişimi mümkün değildir. Çünkü saklanan sorunlar çözülmez; yalnızca ertelenir ve büyür.
Psikolojik güvenliğin zayıf olduğu kurumlarda; dedikodu, güvensizlik, iç rekabet ve savunmacı davranışlar artar. Bu durum yalnızca çalışan memnuniyetini değil; süreç performansını, paydaş algılarını ve kurumsal itibarı da olumsuz etkiler. EFQM Modeli’nin sonuç kriterlerinde beklenen sürdürülebilir ve dengeli performans, böyle bir iklimde sağlanamaz.
Sonuç olarak EFQM ve kalite yönetimi perspektifinden bakıldığında psikolojik güvenlik; bir “insan kaynakları konusu” olmanın çok ötesinde, kurumsal yönetişim, liderlik ve stratejik başarı meselesidir. Güvenin olduğu kurumlarda kalite kültürü gelişir, performans dönüşür ve mükemmellik sürdürülebilir hâle gelir.

#ekremozturk